Sobota, 5 września

Łk 6,1-5

¹ W szabat przechodził wśród zbóż, a uczniowie zrywali kłosy i jedli, wykruszając ziarna rękami. ² Niektórzy zaś z faryzeuszów mówili: «Czemu czynicie to, czego nie wolno w szabat?» ³ Wtedy Jezus, odpowiadając im, rzekł: «Nawet tego nie czytaliście, co uczynił Dawid, gdy poczuł głód, on i jego ludzie? ⁴ Jak wszedł do domu Bożego i wziąwszy chleby pokładne, sam jadł i dał swoim ludziom? Chociaż samym tylko kapłanom wolno je spożywać». ⁵ I dodał: «Syn Człowieczy jest Panem także szabatu».

Rozważamy dzisiaj fragment Ewangelii Łukasza, w którym faryzeusze ponownie krytykują zachowanie uczniów Jezusa. Tym razem zarzut dotyczy rzekomego nieprzestrzegania szabatu: „W szabat przechodził wśród zbóż, a uczniowie zrywali kłosy i jedli, wykruszając ziarna rękami” (Łk 6,1). Samo zrywanie kłosów w trakcie przechodzenia przez czyjeś pole było przewidziane przez Prawo: „Gdy wejdziesz między zboże bliźniego swego, ręką możesz zrywać kłosy, lecz sierpa nie przyłożysz do zboża swego bliźniego” (Pwt 23,26). Faryzeusze jednak dopatrzyli się w łuskaniu kłosów czynności łamiącej spoczynek szabatu: „Niektórzy zaś z faryzeuszów mówili: «Czemu czynicie to, czego nie wolno w szabat?»” (por. Łk 6,2; Wj 43,21). Troska o przestrzeganie szabatu wynikała z przekonania, że jego łamanie może doprowadzić do katastrofy całego narodu. Rzeczywiście, mające miejsce sześć wieków wcześniej zniszczenie Jerozolimy i przesiedlenie babilońskie były konsekwencją odrzucenia pouczeń, jakie Bóg przekazał Izraelowi przez proroka Jeremiasza: „A jeżeli Mnie nie posłuchacie, by święcić dzień szabatu, by się powstrzymać od noszenia ciężaru, gdy wchodzicie bramami Jerozolimy w dzień szabatu, rozpalę gniew w jej bramach i pochłonie pałace Jerozolimy, i nie zgaśnie” (Jr 17,27; por. Pwt 28,15.36-37.63-64). W czasach Jezusa skutki przesiedlenia trwały nadal: izraelskie plemiona w dalszym ciągu były rozproszone, a kraj był kontrolowany przez pogańskiego ciemięzcę, imperium rzymskie. Dlatego panowało przeświadczenie, że aby przyspieszyć odrodzenie Izraela, konieczne było absolutne posłuszeństwo nakazom Mojżesza, zwłaszcza tym, które odnoszą się do świętowania szabatu, ważnego elementu tożsamości Izraelitów. Faryzeusze niestety nie dostrzegli, że to właśnie w Jezusie nadszedł czas odrodzenia.

Pan staje w obronie swoich uczniów: „Wtedy Jezus, odpowiadając im, rzekł: «Nawet tego nie czytaliście, co uczynił Dawid, gdy poczuł głód, on i jego ludzie? Jak wszedł do domu Bożego i wziąwszy chleby pokładne, sam jadł i dał swoim ludziom? Chociaż samym tylko kapłanom wolno je spożywać»” (Łk 6,3-4). Jezus odnosi się do wydarzenia z dziejów Dawida, gdy kryjąc się przed Saulem, przybył do sanktuarium w Nob i wraz ze swoim towarzyszami zaspokoił głód chlebami pokładnymi, których spożycie było zarezerwowane wyłącznie dla kapłanów (por. 1 Sm 21,2-7). Historia ta pokazuje, że troska o człowieka jest ważniejsza niż przepisy Prawa. Ponadto to, co uczynił Dawid, najwidoczniej miało miejsce w szabat, kiedy „stare” chleby pokładne zastępowano świeżymi (por. Kpł 24,5-9; 1 Sm 21,7). Jeśli Dawid w szabat jadł chleb zarezerwowany dla kapłanów, również Jezus, syn Dawida (por. Łk 1,38; 18,38-39) może czynić to, co czyni, w szabat. W ten sposób Pan wskazuje na swoją tożsamość Mesjasza Dawidowego, którego autorytet przewyższa autorytet samego Dawida (por. 20,41-44).

Słowa Jezusa wieńczące dzisiejszą perykopę również wskazują na Jego tożsamość: „Syn Człowieczy jest Panem także szabatu” (6,5). Po raz pierwszy Pan odniósł do siebie tytuł „Syn Człowieczy” w scenie przebaczenia grzechów paralitykowi (por. 5,24). Tutaj podobnie chodzi o podkreślenie Jego boskiego autorytetu. Nikt nie ma władzy nad szabatem oprócz samego Boga: „A gdy ukończył w dniu szóstym swe dzieło, nad którym pracował, odpoczął dnia siódmego po całym swym trudzie, jaki podjął. Wtedy Bóg pobłogosławił ów siódmy dzień i uczynił go świętym; w tym bowiem dniu odpoczął po całej swej pracy, którą wykonał, stwarzając” (Rdz 2,2-3).

Czy ufam Jezusowi? Czy mam świadomość, że moje wypełnianie Bożej woli ma przede wszystkim służyć miłości objawionej w Synu Człowieczym?