²⁷ Lecz powiadam wam, którzy słuchacie: Miłujcie waszych nieprzyjaciół; dobrze czyńcie tym, którzy was nienawidzą; ²⁸błogosławcie tym, którzy was przeklinają, i módlcie się za tych, którzy was oczerniają. ²⁹ Jeśli cię kto uderzy w policzek, nadstaw mu i drugi. Jeśli zabiera ci płaszcz, nie broń mu i szaty. ³⁰ Dawaj każdemu, kto cię prosi, a nie dopominaj się zwrotu od tego, który bierze twoje. ³¹ Jak chcecie, żeby ludzie wam czynili, podobnie wy im czyńcie. ³² Jeśli bowiem miłujecie tych tylko, którzy was miłują, jakaż za to [należy się] wam wdzięczność? Przecież i grzesznicy okazują miłość tym, którzy ich miłują. ³³ I jeśli dobrze czynicie tym tylko, którzy wam dobrze czynią, jaka za to [należy się] wam wdzięczność? I grzesznicy to samo czynią. ³⁴ Jeśli pożyczek udzielacie tym, od których spodziewacie się zwrotu, jakaż za to [należy się] wam wdzięczność? I grzesznicy pożyczają grzesznikom, żeby tyleż samo otrzymać. ³⁵ Wy natomiast miłujcie waszych nieprzyjaciół, czyńcie dobrze i pożyczajcie, niczego się za to nie spodziewając. A wasza nagroda będzie wielka i będziecie synami Najwyższego; ponieważ On jest dobry dla niewdzięcznych i złych. ³⁶ Bądźcie miłosierni, jak Ojciec wasz jest miłosierny. ³⁷ Nie sądźcie, a nie będziecie sądzeni; nie potępiajcie, a nie będziecie potępieni; odpuszczajcie, a będzie wam odpuszczone. ³⁸ Dawajcie, a będzie wam dane; miarę dobrą, ubitą, utrzęsioną i wypełnioną ponad brzegi wsypią w zanadrza wasze. Odmierzą wam bowiem taką miarą, jaką wy mierzycie.

Przygotowanie

• Rozważamy dzisiaj kolejny fragment tzw. Kazania na równinie (por. Łk 6,17-39), w którym Jezus ukazuje styl życia Jego uczniów. Tym razem mowa jest o miłości, która przekracza granice krzywdy i interesowności, a swój doskonały wzór znajduje w miłości Ojca niebieskiego. Otworzę się na prowadzenie Ducha Świętego, by poprzez rozważane Słowo na nowy poziom wprowadził moją miłość do bliźnich.

Punkty do medytacji

• Lecz powiadam wam, którzy słuchacie: Miłujcie waszych nieprzyjaciół; dobrze czyńcie tym, którzy was nienawidzą; błogosławcie tym, którzy was przeklinają, i módlcie się za tych, którzy was oczerniają (ww. 27-28) Wzywając do miłości nieprzyjaciół, Jezus rozwija starotestamentalne przykazanie miłości bliźniego (por. Kpł 19,18). Podaje przy tym konkretne przykłady, w jaki sposób ma być ona realizowana: na nienawiść mamy odpowiadać dobrem, na przekleństwo błogosławieństwem, a na oszczerstwo modlitwą. Jak podołać tak wydawałoby się wyśrubowanym wymaganiom? Podpowiedź znajdujemy w słowach: „lecz powiadam wam, którzy słuchacie” (w. 27). Konieczne jest przyjęcie postawy słuchania. Idąc dzień w dzień za słowem Pana, możemy doświadczyć, jak stopniowo zmienia się nasza mentalność i sposób patrzenia, także na tych, których do tej pory uważaliśmy za nieprzyjaciół. Ze zdumieniem możemy doświadczyć, że lęk i pragnienie wyrównania rachunków zaczynają być wypierane przez miłość. Pomyślę o osobach, które wyrządziły mi krzywdę. Poproszę Jezusa, by wszedł ze swoim słowem w moje najbardziej trudne relacje.
• Jeśli cię kto uderzy w policzek, nadstaw mu i drugi. Jeśli zabiera ci płaszcz, nie broń mu i szaty. Dawaj każdemu, kto cię prosi, a nie dopominaj się zwrotu od tego, który bierze twoje (ww. 29-30) W dalszej części swojej wypowiedzi Jezus wzywa uczniów do rezygnacji z prawa do odwetu. Zło może być zwyciężone jedynie dobrem, jak później napisze św. Paweł: „Nie daj się zwyciężyć złu, ale zło dobrem zwyciężaj” (Rz 12,21). Tego rodzaju wielkoduszność możliwa jest wtedy, gdy naszą krzywdę poddamy pod osąd Boga. On wie najlepiej, jak nas uzdrowić z naszych zranień. Więcej, On wie również, jak dotrzeć do serca krzywdziciela i doprowadzić do jego przemiany. Jakie uczucia rodzą się we mnie, gdy czytam kolejne wskazania Jezusa? Które z nich jest dla mnie najtrudniejsze do przyjęcia. Porozmawiam o tym z Panem.
• Jak chcecie, żeby ludzie wam czynili, podobnie wy im czyńcie (w. 31) Pan ponownie dokonuje rozszerzenia starotestamentalnej reguły. Tym razem są to słowa z Księgi Tobiasza: „Czym sam się brzydzisz, tego nie czyń nikomu!” (Tb 4,15). W życiu uczniów Jezusa nie chodzi jedynie o powstrzymywanie się od zła, lecz o czynienie dobra. Aby to podkreślić, tradycja chrześcijańska niekiedy określa słowa z Księgi Tobiasza mianem „srebrnej zasady”, zaś jej pogłębienie przez Jezusa nazywa „złotą zasadą”. Starotestamentalne Prawo miało stanowić tamę dla ludzkiej nieprawości. Jezusa uczy nas, jak korzystać z odzyskanej dzięki Niemu wolności. Czy dostrzegam, że Jezus nie chce mnie ograniczać, a wręcz przeciwnie, chce w pełni uruchomić mój potencjał czynienia dobra?
• Jeśli bowiem miłujecie tych tylko, którzy was miłują, jakaż za to [należy się] wam wdzięczność? Przecież i grzesznicy okazują miłość tym, którzy ich miłują (w. 32) W tym i kolejnych dwóch wersetach Pan wzywa nas do miłości, która jest bezinteresowna. Czynienie dobra z jednoczesnym oczekiwaniem właściwej odpłaty nie jest jeszcze wyrazem chrześcijańskiej dojrzałości. Taka postawa możliwa jest także pośród tych, którzy nie idą drogą wiary. Idąc za Jezusem, możemy doświadczyć miłości, która nie jest „w zamian”, lecz „pomimo”. Czy nie przeliczam, czy mi się opłaci, zanim wyjdę na spotkanie drugiego człowieka? Kogo świadomie unikam? Czy potrafię poświęcić innym moją uwagę, wiedząc, że nie otrzymam nic w zamian?
• Wy natomiast miłujcie waszych nieprzyjaciół, czyńcie dobrze i pożyczajcie, niczego się za to nie spodziewając. A wasza nagroda będzie wielka i będziecie synami Najwyższego; ponieważ On jest dobry dla niewdzięcznych i złych. Bądźcie miłosierni, jak Ojciec wasz jest miłosierny (ww. 35-36) Jako ostateczny argument za przyjęciem postawy bezinteresownej miłości Jezus podaje przykład Ojca. Cała historia zbawienia pokazuje, że Bóg mimo niewierności człowieka, nieustannie o niego się troszczy. Zarówno w życiu patriarchów, jak i w historii Izraela można by znaleźć wiele usprawiedliwień dla pozostawienia człowieka samemu sobie. Bóg jednak jest miłosierny. Tacy też mają być uczniowie Jego Syna. Przypomnę sobie te wszystkie momenty, w których sam doświadczyłem Bożego miłosierdzia. Podziękuję Ojcu, że mimo mojej powtarzającej się niewierności, nigdy ze mnie nie zrezygnował.

W ciągu dnia

• W trakcie wieczornego rachunku sumienia przyjrzę się moim dzisiejszym spotkaniom z innymi ludźmi, na ile byłem w ich trakcie bezinteresowny.