To Jan, którego ściąć kazałem, zmartwychwstał (Mk 6,14-29)

Piątek IV Tygodnia Zwykłego

Mk 6,14-29

14 Także król Herod posłyszał o Nim, gdyż Jego imię nabrało rozgłosu, i mówił: «Jan Chrzciciel powstał z martwych i dlatego moce cudotwórcze działają w nim». 15 Inni zaś mówili: «To jest Eliasz»; jeszcze inni utrzymywali, że to prorok, jak jeden z dawnych proroków. 16 Herod, słysząc to, mawiał: «To Jan, którego ściąć kazałem, zmartwychwstał». 17 Ten bowiem Herod kazał pochwycić Jana i związanego trzymał w więzieniu z powodu Herodiady, żony brata swego, Filipa, którą wziął za żonę. 18 Jan bowiem napominał Heroda: «Nie wolno ci mieć żony twego brata». 19 A Herodiada zawzięła się na niego i chciała go zgładzić, lecz nie mogła. 20 Herod bowiem czuł lęk przed Janem, widząc, że jest mężem prawym i świętym, i brał go w obronę. Ilekroć go posłyszał, odczuwał duży niepokój, a jednak chętnie go słuchał. 21 Otóż chwila sposobna nadeszła, kiedy Herod w dzień swoich urodzin wyprawił ucztę swym dostojnikom, dowódcom wojskowym i osobistościom w Galilei. 22 Gdy córka tej Herodiady weszła i tańczyła, spodobała się Herodowi i współbiesiadnikom. Król rzekł do dziewczyny: «Proś mnie, o co chcesz, a dam ci». 23 Nawet jej przysiągł: «Dam ci, o co tylko poprosisz, nawet połowę mojego królestwa». 24 Ona wyszła i zapytała swą matkę: «O co mam prosić?» Ta odpowiedziała: «O głowę Jana Chrzciciela». 25 Natychmiast podeszła z pośpiechem do króla i poprosiła: «Chcę, żebyś mi zaraz dał na misie głowę Jana Chrzciciela». 26 A król bardzo się zasmucił, ale przez wzgląd na przysięgę i na biesiadników nie chciał jej odmówić. 27 Zaraz też król posłał kata i polecił przynieść głowę Jana. Ten poszedł, ściął go w więzieniu 28 i przyniósł głowę jego na misie; dał ją dziewczynie, a dziewczyna dała swej matce. 29 Uczniowie Jana, dowiedziawszy się o tym, przyszli, zabrali jego ciało i złożyli je w grobie.

Przygotowanie

  • Liturgia słowa przypomina dzisiaj historię męczeństwa Jana Chrzciciela. Prorok znad Jordanu zapłacił najwyższą cenę za zdecydowane i konsekwentne wypełnianie powierzonego mu przez Boga zadania. Wyciszę moje zmysły, otworzę się na działanie Ducha Świętego, by przygotować moje serce na dar Słowa.

Punkty do medytacji

  • Także król Herod posłyszał o Nim, gdyż Jego imię nabrało rozgłosu, i mówił: «Jan Chrzciciel powstał z martwych i dlatego moce cudotwórcze działają w nim» (w. 14) Chwilę wcześniej Marek opowiadał o rozesłaniu Dwunastu, którzy idąc po dwóch do różnych miejscowości, wzywali do nawrócenia, wypędzali złe duchy oraz uzdrawiali chorych (por. 6,7-13). Działając w mocy Jezusa, byli oni przedłużeniem Jego zbawczej działalności. Tym samym postać Rabbiego z Nazaretu stawała się coraz bardziej znana pośród Żydów. Z ust do ust przekazywano sobie wieści o kolejnych nadzwyczajnych dziełach podejmowanych przez Niego samego lub apostołów. Efekt był taki, że jedni uważali Jezusa za powracającego Eliasza, inni za proroka na wzór dawnych proroków (por. 6,15). Herod Antypas, rządzący Galileą, miał jeszcze inną opinię: Jezus, to Jan Chrzciciel, który „powstał z martwych” (gr. egeiro ek nekron). A jakie jest moje zdanie na temat Syna Bożego? Co dzisiaj mógłbym o Nim powiedzieć, zwłaszcza na podstawie mojego doświadczenia wiary?
  • Jan bowiem napominał Heroda: «Nie wolno ci mieć żony twego brata» (w. 18) Gdy Jan Chrzciciel nad Jordanem głosił „chrzest nawrócenia na odpuszczenie grzechów” (1,4), nie było to wezwanie ograniczające się do wybranej grupy Izraelitów, lecz dotyczyło wszystkich, oznaczając konieczność zerwania z grzeszną przeszłością w perspektywie mającego pojawić się Mesjasza. Swoje głoszenie Prorok znad Jordanu skierował także pod adresem Antypasa, który żył w grzesznym związku z żoną (gr. gyne) swojego brata Filipa. Podobnie jak starotestamentalni prorocy, Jan był gotów za swoje głoszenie zapłacić cenę najwyższą. Czy jestem wierny ewangelicznym wartościom? Czy nauka Jezusa jest dla mnie największym skarbem, który na zawsze chciałbym zachować w moim sercu?
  • Herod bowiem czuł lęk przed Janem, widząc, że jest mężem prawym i świętym, i brał go w obronę. Ilekroć go posłyszał, odczuwał duży niepokój, a jednak chętnie go słuchał (w. 20) Herodiada chciała się pozbyć niewygodnego proroka (por. 6,19), jednakże Antypas nie chciał spełnić jej oczekiwań. Jego sumienie było zdeprawowane, lecz jednocześnie „czuł lęk” (gr. fobeo) przed Janem, którego postrzegał jako człowieka „prawego” (gr. dikaios) i „świętego” (gr. hagios). Zdecydowana nastawienie proroka, jego podporządkowanie się woli Najwyższego i nieskażona życiowa postawa, sprawiły, że we władcy budziły się resztki przyzwoitości. Czy mam świadomość, że moje życiowe wybory i postawy przemawiają o wiele donośniej niż nawet najpiękniejsze i najbłyskotliwsze pouczenia?  Czy wsłuchując się w głos własnego sumienia, troszczę się jednocześnie o formację sumienia moich bliźnich?
  • Gdy córka tej Herodiady weszła i tańczyła, spodobała się Herodowi i współbiesiadnikom. Król rzekł do dziewczyny: «Proś mnie, o co chcesz, a dam ci» (w. 22) Marek podkreśla, że taniec córki Herodiady spodobał się nie tylko samemu Antypasowi, lecz także zaproszonym na urodzinową ucztę gościom, czyli „dostojnikom, dowódcom wojskowym i osobistościom w Galilei” (6,20). Wszyscy oni stanowili ówczesną elitę władzy, o której względy, jak to bywa wszędzie w podobnej sytuacji, Herod musiał zabiegać. Bardzo zatem możliwe, że przysięga dana dziewczynie, była próbą dodatkowego zaimponowania „współbiesiadnikom” (gr. synanakeimai, dosł. „wpółleżącym przy czymś”; chodzi o spożywanie posiłku w pozycji półleżącej, przy niewysokich stołach), jeszcze bardziej zdecydowanego przeciągnięcia ich na swoją stronę. Czy jestem wolny od zabiegania o poklask ze strony innych? Gdzie upatruje swoją wartość, w ludzkiej opinii, czy w dziecięctwie Bożym, które zostało mi podarowane w Chrystusie?
  • A król bardzo się zasmucił, ale przez wzgląd na przysięgę i na biesiadników nie chciał jej odmówić. Zaraz też król posłał kata i polecił przynieść głowę Jana (ww. 26-27) Zbyt pochopnie wyrażona obietnica, a przede wszystkim intryga przygotowana przez Herodiadę, doprowadziły do śmierci Jana Chrzciciela. Macheront, czyli pozostałości herodiańskiej fortecy, znajdującej się na wschód od Jordanu (na terenie Jordanii), do dzisiaj jest niemym świadkiem tego tragicznego wydarzenia. Na pierwszy rzut oka, męczeństwo Proroka znad Jordanu może wydawać się przykładem triumfu zła nad dobrem. Tak jednak nie jest. Nieugięta postawa Jana i cena, jaką musiał zapłacić za głoszone przez siebie orędzie, stanowią dla chrześcijan wszystkich czasów przykład wierności w wypełnianiu powierzonego przez Boga powołania. Ponadto męczeńska śmierć Chrzciciela, może być także odczytywana jako zapowiedź śmierci samego Jezusa. Gdy dobrze przyjrzymy się ewangelicznym tradycjom dotyczącym proroka, dostrzeżemy, że od chwili cudownego poczęcia w bezpłodnym łonie Elżbiety, aż po moment śmierci, nieustannie wskazywał on na Chrystusa. Zatrzymam się na chwilę nad historią Jana Chrzciciela, spróbuję w niej przejrzeć się i zobaczyć prawdę o moim życiu.

Modlitwa w ciągu dnia

  • Panie Jezu, umacniaj mnie w wypełnianiu mojego życiowego powołania.

Mieszkańcom cienistej krainy śmierci wzeszło światło (Mt 4,12-17)

III Niedziela Zwykła

Mt 4,12-17

12 Gdy [Jezus] posłyszał, że Jan został uwięziony, usunął się do Galilei. 13 Opuścił jednak Nazaret, przyszedł i osiadł w Kafarnaum nad jeziorem, na pograniczu [ziem] Zabulona i Neftalego. 14 Tak miało się spełnić słowo proroka Izajasza: 15 Ziemia Zabulona i ziemia Neftalego, na drodze ku morzu, Zajordanie, Galilea pogan! 16 Lud, który siedział w ciemności, ujrzał światło wielkie, i mieszkańcom cienistej krainy śmierci wzeszło światło. 17 Odtąd począł Jezus nauczać i mówić: «Nawracajcie się, albowiem bliskie jest królestwo niebieskie».

Przygotowanie

  • Ewangelista Mateusz opowiada dzisiaj o pierwszych chwilach publicznej działalności Jezusa. Po uwięzieniu Jana Chrzciciela przychodzi On do Galilei, by stać się światłem, które rozświetli mroki życia jej mieszkańców. Poproszę Ducha Świętego, by otworzył przede mną skarbiec dzisiejszego Słowa

Punkty do medytacji

  • Gdy [Jezus] posłyszał, że Jan został uwięziony, usunął się do Galilei. Opuścił jednak Nazaret, przyszedł i osiadł w Kafarnaum nad jeziorem, na pograniczu [ziem] Zabulona i Neftalego. (ww. 12-13) Chwilę wcześniej Mateusz opisywał kuszenie, jakiemu Jezus został poddany na pustyni (por. 4,1-11). Wychodząc zwycięsko z konfrontacji z diabłem, Pan rozpoczyna pierwszy etap swojej publicznej działalności. Uwięzienie Jana Chrzciciela odczytuje jako znak od Ojca, że oto skończył się czas mesjańskich obietnic, a zaczyna się etap ich wypełnienia. Pierwszymi adresatami Jezusowej działalności będą mieszkańcy Galilei, jak zresztą zaraz zobaczymy, nieprzypadkowo. Kafarnaum znajdowało się nad brzegiem Jeziora Galilejskiego. Fakt, iż I w. było ono ważnym ośrodkiem rybołówstwa oraz że nieopodal biegł dosyć ruchliwy szlak handlowy (tzw. Via Maris), sprawiały, że miejsce to świetnie nadawało się na miejsce, z którego Dobra Nowina o zbawieniu mogła rozprzestrzeniać się na całą Palestynę. Jak widzimy, Jezus bardzo uważnie „czyta rzeczywistość”. Z jednej strony jest otwarty na prowadzenie Ojca, z drugiej zaś, bierze pod uwagę ludzkie/społeczne uwarunkowania, by podejmowane przez Niego dzieło mogło zatoczyć szerokie kręgi. Czy mam świadomość, że wiara w Jezusa jest jak najbardziej racjonalna? Czy korzystam z daru rozumu, by przy pomocy Słowa uważnie obserwować codzienność i dostrzegać w niej znaki Bożego prowadzenia?
  • Tak miało się spełnić słowo proroka Izajasza: Ziemia Zabulona i ziemia Neftalego, na drodze ku morzu, Zajordanie, Galilea pogan! Lud, który siedział w ciemności, ujrzał światło wielkie, i mieszkańcom cienistej krainy śmierci wzeszło światło (ww. 14-16) Mateusz cytuje proroctwo z Księgi Izajasza (Iz 8,23-9,1), by podkreślić sens wydarzeń, których Jezus jest uczestnikiem. Mowa jest w nim o mieszkańcach ziem przypisanych pierwotnie pokoleniom Zabulona i Neftalego (na północ i zachód od Jeziora Galilejskiego), którzy jako pierwsi w historii Izraelici doświadczyli tragedii przesiedlenia w trakcie najazdów asyryjskich w VIII w. przed Chr. Efektem owych wydarzeń było między innymi to, że w czasach Jezusa tereny te były zamieszkałe przez ludność, która w dużej mierze ulegała zwyczajom i religijności pogańskiej. To właśnie ten lud, doświadczony historycznie oraz pogubiony w kwestiach wiary, jako pierwszy będzie mógł ujrzeć „światło wielkie”, czyli Mesjasza. Czy w mojej historii są wydarzenia, które sprawiają, że moje życie w jakimś stopniu przypomina „cienistą krainę śmierci”? Porozmawiam o nich z Jezusem.
  • Odtąd począł Jezus nauczać i mówić: «Nawracajcie się, albowiem bliskie jest królestwo niebieskie (w. 17) Po raz pierwszy w Ewangelii Mateusza wezwanie do nawrócenia padło z ust Jana Chrzciciela, który wołał nad Jordanem: „Nawracajciesię, bo bliskie jest królestwo niebieskie” (Mt 3,2). Podobne przesłanie wybrzmi także, gdy Jezus będzie posyłał z misją Dwunastu: „Idźcie i głoście: Bliskie już jest królestwo niebieskie” (10,7). Za każdym razem chodzi o zmianę myślenia i działania (gr. metanoeo – dosł. „zmieniać myśl, odwracać myśl”). Żyjąc w oddaleniu od Boga, człowiek coraz bardziej ulega subiektywnej wizji świata. Skupiając się na sobie i własnych potrzebach, jest w stanie podeptać wszystko, co najcenniejsze, włącznie z darem życia. Zarówno Jan Chrzciciela, jak i sam Jezus, wzywając do nawrócenia, zachęca swoich słuchaczy, by podjęli trud uczenia się w nowy, Boży sposób patrzeć na rzeczywistość. Wzmianka o bliskości królestwa niebieskiego nadaje tym wezwaniom waloru pilności: skoro panowanie Boga ma lada moment się objawić, trzeba jak najszybciej na nie się przygotować. Czy mogę o sobie powiedzieć, że jestem człowiekiem wyglądającym królestwa niebieskiego? Jakie uczucia pojawiają się w moim sercu, gdy uświadamiam sobie, że każda przeżyta chwila przybliża mnie do spotkania z Chrystusem na końcu czasów?

Modlitwa w ciągu dnia

  • Panie Jezu, zmieniaj mój sposób myślenia, pomóż mi z nadzieją oczekiwać wieczności.

Który z tych dwóch spełnił wolę ojca? (Mt 21,28-32)

Wspomnienie św. Łucji, Dziewicy i Męczennicy

Mt 21,28-32

28 «Co myślicie? Pewien człowiek miał dwóch synów. Zwrócił się do pierwszego i rzekł: „Dziecko, idź i pracuj dzisiaj w winnicy”. 29 Ten odpowiedział: „Idę, panie!”, lecz nie poszedł. 30 Zwrócił się do drugiego i to samo powiedział. Ten odparł: „Nie chcę”. Później jednak opamiętał się i poszedł. 31 Który z tych dwóch spełnił wolę ojca?» Mówią Mu: «Ten drugi». Wtedy Jezus rzekł do nich: «Zaprawdę, powiadam wam: Celnicy i nierządnice wchodzą przed wami do królestwa niebieskiego. 32 Przyszedł bowiem do was Jan drogą sprawiedliwości, a wy mu nie uwierzyliście. Uwierzyli mu zaś celnicy i nierządnice. Wy patrzyliście na to, ale nawet później nie opamiętaliście się, żeby mu uwierzyć.

Przygotowanie

  • We wczorajszej Ewangelii Jezus nie odpowiedział na pytanie arcykapłanów i starszych ludu. Nie oznacza to jednak, że ich skreślił. W dalszej części Mateuszowego opowiadania opowiada krótką przypowieść, za pomocą której chce nimi potrząsnąć i zachęcić do wejścia na drogę nawrócenia. Wzbudzę w sobie pragnienie przyjęcia dzisiejszego Słowa, poproszę Ducha Świętego, by pomógł mi w jego świetle spojrzeć na moje życie.

Punkty do medytacji

  • «Co myślicie? Pewien człowiek miał dwóch synów. Zwrócił się do pierwszego i rzekł: „Dziecko, idź i pracuj dzisiaj w winnicy” (w. 28) Wczoraj widzieliśmy, jak arcykapłani i starsi ludu przyszli do Jezusa, by zapytać Go, jakim prawem naucza w świątyni. Nie chodziło im jednak o poznanie prawdy, lecz o ochronę dotychczasowego status quo. Dlatego, by przebić się przez zatwardziałość ich serca, Pan sam zadał im pytanie dotyczące pochodzenia chrztu Janowego. Nie zdało się to na wiele. Koniec wczorajszej perykopy mógłby sugerować, że Jezus poddał się i przekreślił przedstawicieli obydwu grup. Tak jednak nie było. Jak dalej opowiada Mateusz, Pan zmienia taktykę i tym razem opowiada arcykapłanom i starszym ludu krótką przypowieść. Spróbuję sobie przypomnieć momenty, w których doświadczyłem wierności Boga i tego, że na różne sposoby próbuje do mnie dotrzeć ze swoim Słowem i łaską zbawienia.
  • Ten odpowiedział: „Idę, panie!”, lecz nie poszedł. Zwrócił się do drugiego i to samo powiedział. Ten odparł: „Nie chcę”. Później jednak opamiętał się i poszedł (ww. 29-30) Winnica jest biblijnym obrazem Izraela, który swoje istnienie i funkcjonowanie zawdzięcza Bogu (por. Iz 5,1-7; Łk 20,1-16). Umiejscawiając akcję właśnie w winnicy, Jezus od razu podpowiada, że Jego słowa będą odnosić się do wyjątkowej relacji, jaka łączy arcykapłanów i starszych, synów Narodu Wybranego, z Bogiem Jedynym. Również przykład ojca i dwóch synów bliski był codziennemu doświadczeniu słuchających. Bóg komunikuje się z nami za pomocą naszego języka, Jego słowo jest bardzo konkretne i odwołuje się do naszych codziennych doświadczeń. Podobnie nasza odpowiedź wiary nie może ograniczać się jedynie do teologicznej spekulacji, nawet najbardziej wyszukanej, lecz powinna wyrażać się w konkretnych słowach, czynach i postawach. Jak wygląda mój dialog z Bogiem? Czy próbuję odpowiadać na dar Słowa poprzez codzienną pracę nad sobą?
  • Który z tych dwóch spełnił wolę ojca?» Mówią Mu: «Ten drugi». Wtedy Jezus rzekł do nich: «Zaprawdę, powiadam wam: Celnicy i nierządnice wchodzą przed wami do królestwa niebieskiego (w. 31) Zawierając z Izraelitami przymierza na Synaju, Bóg zobowiązał ich do życia według Prawa. Religijne elity żydowskie często publicznie na owe Prawo się powoływały, lecz w konkretnych decyzjach i działaniach nierzadko występowały przeciwko niemu. Jak widać w rozważnej przez nas scenie, arcykapłani i starsi potrafili też sprawnie osądzać różne przypadki z życia innych ludzi, wydając właściwy osąd moralny. Gorzej było z oceną własnych zachowań. Dlatego Jezus mówi wprost, że celnicy i nierządnice przed nimi wejdą do królestwa niebieskiego. Słowa te z pewnością mocno zabolały. Czy pozwalam, by słowo Pana przedzierało się przez skorupę moich błędnych wyobrażeń i przekonań? Jak wygląda moja reakcja, gdy osoby z mojego otoczenia wskazują błędy w moim myśleniu lub postępowaniu?
  • Przyszedł bowiem do was Jan drogą sprawiedliwości, a wy mu nie uwierzyliście. Uwierzyli mu zaś celnicy i nierządnice. Wy patrzyliście na to, ale nawet później nie opamiętaliście się, żeby mu uwierzyć (w. 32) Celnicy i nierządnice, a więc według ówczesnej oceny najwięksi grzesznicy, pierwsi wejdą do królestwa niebieskiego, gdyż uwierzyli orędziu głoszonemu przez Jana Chrzciciela, zerwali ze swoim dotychczasowym grzesznym życiem, a gdy pojawił się Jezus, z wiarą przyjęli Go jako Mesjasza. Arcykapłani i starsi ludu nie uwierzyli Janowi. Gdy wzywał Heroda, by zakończył grzeszny związek z żoną swojego brata, żaden z nich nie stanął po jego stronie. Nie bronili go, gdy władca skazała go na ścięcie. A mieli przecież czas, by przekonać się, że Prorok znad Jordanu nie jest samozwańcem, lecz realizuje misję powierzoną mu od Boga. Teraz nie chcą również uwierzyć samemu Jezusowi. Jesteśmy obecnie już w trzecim tygodniu tegorocznego Adwentu. Jak do tej pory go przeżyłem? Czy dokonało się już we mnie jakaś przemiana? Porozmawiam o tym z Jezusem.

Modlitwa w ciągu dnia

  • Będę powtarzał: „Panie Jezu, przebijaj się przez skorupę mojego serca, zaradź mojemu niedowiarstwu”.

Czy miłujesz Mnie więcej aniżeli ci? (J 21,15-19)

Wspomnienie Świętych Męczenników Karola Lwangi i Towarzyszy

J 21,15-19

15 A gdy spożyli śniadanie, rzekł Jezus do Szymona Piotra: «Szymonie, synu Jana,?» Odpowiedział Mu: «Tak, Panie, Ty wiesz, że Cię kocham». Rzekł do niego: «Paś baranki moje». 16 I znowu, po raz drugi, powiedział do niego: «Szymonie, synu Jana, czy miłujesz Mnie?» Odparł Mu: «Tak, Panie, Ty wiesz, że Cię kocham». Rzekł do niego: «Paś owce moje». 17 Powiedział mu po raz trzeci: «Szymonie, synu Jana, czy kochasz Mnie?» Zasmucił się Piotr, że mu po raz trzeci powiedział: «Czy kochasz Mnie?» I rzekł do Niego: «Panie, Ty wszystko wiesz, Ty wiesz, że Cię kocham». Rzekł do niego Jezus: «Paś owce moje. 18 Zaprawdę, zaprawdę, powiadam ci: Gdy byłeś młodszy, opasywałeś się sam i chodziłeś, gdzie chciałeś. Ale gdy się zestarzejesz, wyciągniesz ręce swoje, a inny cię opasze i poprowadzi, dokąd nie chcesz». 19 To powiedział, aby zaznaczyć, jaką śmiercią uwielbi Boga. A wypowiedziawszy to, rzekł do niego: «Pójdź za Mną!».

Przygotowanie

  • W ostatniej scenie Ewangelii Jana, zmartwychwstały Chrystus prowadzi dialog z Szymonem Piotrem, który w godzinie Jego śmierci trzykrotnie się Go zaparł. Pomaga apostołowi stanąć w prawdzie o własnej słabości i przekazuje mu uczestnictwo w pasterskiej misji. Wzbudzę w sobie głód słowa Bożego, uświadomię sobie, że naprawdę potrzebuję go jako duchowego pokarmu, oczyszczającego i pogłębiającego moją wiarę.

Punkty do medytacji

  • A gdy spożyli śniadanie, rzekł Jezus do Szymona Piotra: «Szymonie, synu Jana, czy miłujesz Mnie więcej aniżeli ci?» Odpowiedział Mu: «Tak, Panie, Ty wiesz, że Cię kocham». Rzekł do niego: «Paś baranki moje» (w. 15) Dzisiejsza perykopa stanowi część dłuższego opowiadania o ukazaniu się zmartwychwstałego Jezusa uczniom nad Jeziorem Tyberiadzkim (J 21,1-23). Po śniadaniu, w czasie którego jedzono cudownie złowione ryby (por. 21,2-14), Pan rozpoczyna bardzo osobisty dialog z Szymonem Piotrem. Trzykrotnie zadaje mu podobne, lecz nie takie samo pytanie. Za pierwszym razem pyta: „Szymonie, synu Jana, czy miłujesz Mnie więcej aniżeli ci?”. We wcześniejszych fragmentach Janowej Ewangelii apostoł wydawał się bardzo pewny swojej miłości do Jezusa (por. 6,68; 13,6-8.37; 18,10). Także teraz na zadane mu pytanie odpowiada twierdząco. Ma zapewne w pamięci, że w chwili próby trzykrotnie wyparł się Pana (por. 18,17.25-27). Ewangelista wspomina, że Jezus czekając na uczniów na brzegu, smażył rybę na „rozłożonym ognisku” (21,9). Ten fakt mógł przypomnieć Piotrowi, że pierwszy raz wyparł się Go, grzejąc się przy ognisku z węgli drzewnych (por. 18,18; w obu scenach w tekście greckim pojawia się rzeczownik anthrakia – „rozżarzone węgielki drzewne”). Ponadto zadając pytanie, Jezus nie zwraca się do niego „Piotrze”, ale „Szymonie, synu Jana”, czyli wraca do jego wcześniejszego imienia, zanim jeszcze nazwał go Kefa, czyli „skała” (por. 1,42). Apostoł jednak w dalszym ciągu wydaje się być pewny siebie lub może po prostu ma nadzieję, że Pan nie będzie nawiązywał do wcześniejszych wydarzeń. Za chwilę zobaczymy, że dialog, który Jezus z nim prowadzi, ma celu pomóc mu stanąć w prawdzie i odbudować łączącą ich wieź. Jak opisałbym relację dzisiaj łączącą mnie z Jezusem? Czy pozwalam Mu kruszyć moją pyszałkowatość i na jej zgliszczach budować autentyczną wiarę?
  • I znowu, po raz drugi, powiedział do niego: «Szymonie, synu Jana, czy miłujesz Mnie?» Odparł Mu: «Tak, Panie, Ty wiesz, że Cię kocham». Rzekł do niego: «Paś owce moje» (w. 16) Jezus powtarza pytanie, w trochę zmienionej formie. Tym razem po prostu pyta ucznia, czy ten Go miłuje, bez porównywania z pozostałymi uczniami. Mimo to apostoł w dalszym ciągu udaje, że na dziedzińcu domu arcykapłana nic się nie wydarzyło. Ponownie odpowiada twierdząco. Podobnie jak za pierwszym razem, tak i teraz Pan wydaje polecenie, by Piotr przewodził Jego trzodzie. Odnosi się do wcześniejszej swojej wypowiedzi, gdy nawiązując do starotestamentalnej tradycji, nazywał siebie „dobrym pasterzem” (gr. ho poimen ho kalos; por. 10,11-18). Gdy Jezus powróci do Ojca, to właśnie Szymon Piotr będzie miał szczególny udział w Jego dziele. Pełniąc funkcję pasterską będzie przewodził wspólnocie Jezusowych uczniów. Nie jest to wybranie, na które apostoł wyjątkowo zasłużył. Wręcz przeciwnie, kontekst rozmowy pokazuje, że Pan posłuży się nim, mimo jego słabości. Ostatecznie to nie mądrość ani inne przymioty apostoła zadecydują o skuteczności tej misji, lecz asystencja Ducha Świętego, który w nim i w pozostałych uczniach będzie uobecniał dzieło zbawienia (por. 14,16-18.26; 15,26; 16,7-8; 20,21-23). Czy odkryłem już moje życiowe powołanie? Czy mam świadomość, że nie jest ono nagrodą za moje „duchowe osiągnięcia”, lecz znakiem zaufania, jakim Bóg mnie obdarzył? Czy pozwalam, by Duch Święty codziennie mnie prowadził?
  • Powiedział mu po raz trzeci: «Szymonie, synu Jana, czy kochasz Mnie?» Zasmucił się Piotr, że mu po raz trzeci powiedział: «Czy kochasz Mnie?» I rzekł do Niego: «Panie, Ty wszystko wiesz, Ty wiesz, że Cię kocham». Rzekł do niego Jezus: «Paś owce moje (w. 17) Po raz trzeci Jezus pyta apostoła o jego miłość do siebie. W dwóch poprzednich pytaniach Pan użył greckiego czasownika agapao, który oddaje wymiar miłości objawiony przez Niego samego na krzyżu, miłości absolutnie ofiarnej i bezwarunkowej, podczas gdy w odpowiedziach Piotra pojawiał się czasownik fileo, opisujący wymiar miłości łączącej przyjaciół. Teraz także Jezus używa tego drugiego czasownika. Możemy zatem zauważyć w kolejnych pytaniach pewną stopniowalność: „czy miłujesz Mnie więcej aniżeli ci” – „czy miłujesz Mnie?” – „czy kochasz mnie?”. Owa stopniowalność oraz fakt, iż pytania zostały zadane trzykrotnie (tyle razy, ile apostoł zaparł się Jezusa), ostatecznie odnoszą oczekiwany skutek. Jak pisze ewangelista, Piotr „zasmucił się” (gr. lypeo – „zasmucić się, zmartwić się”). Dotarło do niego, że nie może przejść do porządku dziennego nad tym, co wydarzało się na dziedzińcu arcykapłana. Był pewny swojej miłości do Jezusa. Deklarował nawet, że odda za Niego swoje życie (por. 18,37-38), tymczasem trzy się Go razy zaparł. A teraz stoi naprzeciw Zmartwychwstałego i mimo swej słabości, otrzymuje od Niego zaszczytną misję przewodzenia pozostałym uczniom. Czy pozwalam, by słowo Boże oczyszczało moje myślenie o sobie samym? Czy szukam prawdy o mnie, patrząc na moje życie przez pryzmat Jezusowego krzyża? Czy wierzę, że trwając w Chrystusie, mogę prawdziwie miłować?
  • Zaprawdę, zaprawdę, powiadam ci: Gdy byłeś młodszy, opasywałeś się sam i chodziłeś, gdzie chciałeś. Ale gdy się zestarzejesz, wyciągniesz ręce swoje, a inny cię opasze i poprowadzi, dokąd nie chcesz (w. 18) Mówiąc o sobie jako o „dobrym pasterzu”, Jezus powiedział: „Ja jestem dobrym pasterzem. Dobry pasterz daje życie swoje za owce” (10,11; por. 10,15). Słowa te wypełniły się, gdy umierając na krzyżu oddał swoje życie w ofierze za grzechy całego świata. Podobnie będzie z Szymonem Piotrem. Uczestnicząc w pasterskiej misji Chrystusa nie tylko będzie musiał okiełznać swoją pewność siebie i nauczyć się pokornej służby braciom, lecz również straci swoje życie. Pojawiające się tutaj wyrażenie „wyciągniesz ręce” zapowiada ukrzyżowanie apostoła podczas prześladowań chrześcijan w Rzymie ok. 65 r. po Chr. Dlatego ewangelista dopowiada w kolejnym wersecie: „To powiedział, aby zaznaczyć, jaką śmiercią uwielbi Boga” (21,19). Co dzisiaj jeszcze powstrzymuje mnie przed radykalnym pójściem za Chrystusem? Z czego jeszcze nie zrezygnowałem?

W ciągu dnia

  • Będę powtarzał: „Panie Jezu, oczyść mnie ze złudnych wyobrażeń i pomóż mi wychodzić ku braciom z ofiarną miłością”.

Beze Mnie nic nie możecie uczynić (J 15,1-8)

Środa V Tygodnia Wielkanocnego

J 15,1-8

1 Ja jestem prawdziwym krzewem winnym, a Ojciec mój jest tym, który go uprawia. 2 Każdą latorośl, która nie przynosi we Mnie owocu, odcina, a każdą, która przynosi owoc, oczyszcza, aby przynosiła owoc obfitszy. 3 Wy już jesteście czyści dzięki słowu, które wypowiedziałem do was. 4 Trwajcie we Mnie, a Ja w was będę trwać. Podobnie jak latorośl nie może przynosić owocu sama z siebie – jeśli nie trwa w winnym krzewie – tak samo i wy, jeżeli we Mnie trwać nie będziecie. 5 Ja jestem krzewem winnym, wy – latoroślami. Kto trwa we Mnie, a Ja w nim, ten przynosi owoc obfity, ponieważ beze Mnie nic nie możecie uczynić. 6 Ten, kto nie trwa we Mnie, zostanie wyrzucony jak winna latorośl i uschnie. Potem ją zbierają i wrzucają w ogień, i płonie. 7 Jeżeli we Mnie trwać będziecie, a słowa moje w was, to proście, o cokolwiek chcecie, a to wam się spełni. 8 Ojciec mój przez to dozna chwały, że owoc obfity przyniesiecie i staniecie się moimi uczniami.

Przygotowanie

  • Dzisiejsza liturgii słowa sięga po fragment Janowego opowiadania o Ostatniej Wieczerzy, w którym Jezus, posługując się biblijnym obrazem winnego krzewu, ukazuje uczniom konieczność bycia z Nim w jedności. Tylko bowiem w ten sposób możliwe jest prawdziwe nawrócenie i przynoszenie owoców, które będą na chwałę Ojca. Poddam się prowadzeniu Ducha Świętego, niech On pomoże mi wejść na głębiny Słowa.

Punkty do medytacji

  • Ja jestem prawdziwym krzewem winnym (w. 1) Obraz winnego krzewu w Starym Testamencie oddaje relację między Bogiem i Izraelem. W Księdze Izajasza czytamy: „Otóż winnicą Pana Zastępówjest dom Izraela, a ludzie z Judy szczepem Jego wybranym. Oczekiwał On tam sprawiedliwości, a oto rozlew krwi, i prawowierności, a oto krzyk grozy” (Iz 5,7). Mimo że Boski Ogrodnik wielką troską otaczał swój lud, zapewniając mu wszystko, co jest potrzebne do funkcjonowania, Izraelici nie przynosili spodziewanych owoców. Zamiast sprawiedliwości, czyli posłuszeństwa Bożemu prawu, często szli drogą nieprawości, szukając szczęścia u obcych Bogów. W swoim człowieczeństwie również Jezus przynależy do narodu izraelskiego. Ponieważ nie ma w Nim żadnej nieprawości, lecz oddanie i posłuszeństwo Ojcu, ma wszelkie prawo, by nazywać siebie „prawdziwym krzewem winnym”. W Nim bowiem do końca realizuje się powołanie Izraela do bycia szczególną Bożą własnością pośród innych narodów (por. Wj 19,5). Czy postrzegam moje życia jako dar, który otrzymałem od Boga? W jaki sposób prawda ta wpływa na moje codzienne wybory? Czy próbuję naśladować Chrystusa w posłuszeństwie Ojcu?
  • a Ojciec mój jest tym, który [go] uprawia. Każdą latorośl, która nie przynosi we Mnie owocu, odcina, a każdą, która przynosi owoc, oczyszcza, aby przynosiła owoc obfitszy (ww. 1-2) Ojciec jest stale obecny w ziemskim życiu Syna. Łącząca ich odwieczna jedność w żaden sposób nie została nadwyrężona z chwilą wcielenia. Ojciec posyła Ducha, w którego mocy Syn dokonuje cudownych znaków. Przygotowuje drogę, którą On idzie, by dopełnić dzieła zbawienia. Stawia na Jego drodze ludzi, którzy mogą stać się Jego uczniami. Z podobną troską Ojciec traktuje wszystkich, którzy uwierzyli w Syna, czyli stali się Jego latoroślami. Jeśli tylko ktoś przynosi owoce, to znaczy zdecydowanie próbuje naśladować Syna, Ojciec przychodzi mu z pomocą. Czy wierzę, że nic w moim życiu nie dzieje się bez powodu, ale zawsze jest wyrazem Bożej troski?
  • Wy już jesteście czyści dzięki słowu, które wypowiedziałem do was (w. 3) Każdy krzew winny wymaga pielęgnacji, która polega między innymi na przycinaniu tych pędów, które czerpiąc życiodajne soki, nie są w stanie zaowocować, a jednocześnie osłabiają inne pędy. Słowo Jezusa jest narzędziem, które służy do „oczyszczania uczniów”, czyli uwalniania ich z wszystkiego, co zagraża ich uczniostwu. Ma ono moc demaskowania błędnych przekonań i wyobrażeń. Przyjmując Jezusową naukę, uczeń wchodzi na drogę wyprowadzającą go z pętli grzechu. Spojrzę na ostatnie tygodnie mojego życia pod kątem posłuszeństwa słowu Jezusa. Czy pozwoliłem, by oczyszczało ono moje serce?
  • Ja jestem krzewem winnym, wy – latoroślami. Kto trwa we Mnie, a Ja w nim, ten przynosi owoc obfity, ponieważ beze Mnie nic nie możecie uczynić (w. 5) Każdy człowiek jest stworzony na obraz i podobieństwo Boga. Jest osobą obdarzoną rozumem i wolną wolą. Dzięki tym zdolnościom może podejmować działania lub od nich się powstrzymywać. W głębi każdego z nas istnieje pragnienie wyboru i działania. Mówiąc – „beze Mnie nic nie możecie uczynić” – Jezus tego nie neguje. Wie jednak, że po grzechu pierworodnym nasze osobowe zdolności zostały skażone. My sami również, wcześniej czy później zdajemy sobie sprawę z tego, że chcemy dobra, a czynimy zło, pragniemy kochać innych, a zamykamy się w bańce egoizmu. Dopiero trwanie w Jezusie, w Jego słowie i łasce, pozwala uruchomić w pełni potencjał czynienia dobra, który został w nas złożony w chwili stworzenia. Wielokrotnie w ostatnim czasie słyszałem zachętę, by trwać w Chrystusie. Czy poszedłem za Nią, na przykład więcej czasu spędzając na adoracji lub w większym skupieniu uczestnicząc w Eucharystii?
  • Ten, kto nie trwa we Mnie, zostanie wyrzucony jak winna latorośl i uschnie. Potem ją zbierają i wrzucają w ogień, i płonie (w. 6) Winna latorośl, która nie przynosi owoców, nie jest na nic potrzebna. Wraz z innymi, podobnymi sobie, w odpowiednim momencie zostaje odcięta i spalona. Nie dbając o pogłębienie naszej jedności z Jezusem, ryzykujemy, że spotka nas podobny los. Czas naszego życia ziemskiego jest ograniczony. Nie jesteśmy w stanie zapanować nad jego upływem. Nie możemy powrócić do tych momentów, które już minęły. Dlatego ważna jest każda chwila spędzona z Panem, każde wsłuchanie się w Jego słowo i każdy moment doświadczenia Jego obecności w sakramentach. Co mogę zrobić, by przeżywać każdy dzień w jeszcze większej otwartości na łaskę i słowo Pana?
  • Jeżeli we Mnie trwać będziecie, a słowa moje w was, to proście, o cokolwiek chcecie, a to wam się spełni (w. 7) Już wcześniej w Wieczerniku Jezus powiedział do uczniów: „A o cokolwiek prosić będziecie w imię moje, to uczynię, aby Ojciec był otoczony chwałą w Synu. O cokolwiek prosić Mnie będziecie w imię moje, Ja to spełnię” (14,13-14). Trwanie w Jezusie i zanurzenie w Jego słowie oznacza przyzwolenie, by również w życiu ucznia do końca spełniła się wola miłującego Ojca. Kto dobrze to rozumie, zawsze w pierwszej kolejności będzie prosił o wypełnienie się Jego zamiarów. Jest to droga modlitwy, którą szła Maryja Panna, mówiąc w scenie zwiastowania „niech mi się stanie według słowa Twego” (Łk 1,38). Takie modlitwy Jezus wcześniej uczył apostołów: „niech Twoja wola się spełni” (Mt 6,10). W ten sposób sam będzie modlił się w Ogrójcu: „Ojcze, dla Ciebie wszystko jest możliwe, zabierz ten kielich ode Mnie. Lecz nie to, co Ja chcę, ale to, co Ty [niech się stanie]” (Mk 14,36). Czy odkrywanie i wypełnianie Bożej woli jest moim priorytetem? O co najczęściej proszę na modlitwie?

W ciągu dnia

  • Pośród dzisiejszych obowiązków znajdę czas na chwilę cichej modlitwy, podczas której będę dziękował Jezusowi za Jego obecność w moim życiu.