Piątek, 4 września

Łk 5,33-39

³³ Oni zaś rzekli do Niego: «Uczniowie Jana dużo poszczą i modły odprawiają, podobnie też uczniowie faryzeuszów; natomiast Twoi jedzą i piją». ³⁴ A Jezus rzekł do nich: «Czy możecie nakłonić gości weselnych do postu, dopóki pan młody jest z nimi? ³⁵ Lecz przyjdzie czas, kiedy zabiorą im pana młodego, i wtedy, w owe dni, będą pościli». ³⁶ Opowiedział im też przypowieść: «Nikt nie przyszywa do starego ubrania jako łaty tego, co oderwie od nowego; w przeciwnym razie i nowe podrze, i łata z nowego nie nada się do starego. ³⁷ Nikt też młodego wina nie wlewa do starych bukłaków; w przeciwnym razie młode wino rozerwie bukłaki, i samo wycieknie, i bukłaki przepadną. ³⁸ Lecz młode wino należy wlewać do nowych bukłaków. ³⁹ Kto się napił starego, nie chce potem młodego — mówi bowiem: „Stare jest lepsze”».

We fragmencie poprzedzającym dzisiejsze czytanie ewangeliczne Jezus powołuje Lewiego Mateusza, a następnie wraz ze swoimi uczniami udaje się do domu celnika i uczestniczy w uczcie wyprawionej na swoją cześć (por. Łk 5,27-32). Zachowanie to spotyka się z krytyką ze strony faryzeuszów i uczonych w Piśmie, którzy pytają Jezusowych uczniów: „Dlaczego jecie i pijecie z celnikami i grzesznikami?” (5,30). Odpowiadając, Pan wskazuje na cel swojej mesjańskiej misji: „Nie potrzebują lekarza zdrowi, ale ci, którzy się źle mają. Nie przyszedłem powołać do nawrócenia się sprawiedliwych, lecz grzeszników” (5,31-32).

Jak pokazuje fragment dzisiaj przez nas rozważany, powyższe słowa nie zadowoliły faryzeuszów i uczonych w Piśmie, którzy powołując się na przykład uczniów Jana Chrzciciela, kontynuują: „Uczniowie Jana dużo poszczą i modły odprawiają, podobnie też uczniowie faryzeuszów; natomiast Twoi jedzą i piją” (Łk 5,33). Odnosząc się do tego zarzutu, Jezus mówi: „Czy możecie nakłonić gości weselnych do postu, dopóki pan młody jest z nimi? Lecz przyjdzie czas, kiedy zabiorą im pana młodego, i wtedy, w owe dni, będą pościli” (5,34-35; por. J 3,29). Zestawienie postu i modlitwy pojawiła się już w Trzeciej Ewangelii w opisie prorokini Anny (por. 2,36-38), która w relacji Łukasza reprezentuje Izraela oczekującego odkupienia. W tym samym fragmencie Jezus domyślnie ukazany zostaje jako Wyzwoliciel Jerozolimy, czyli całego Izraela. Rzeczywiście, Jezus jest zapowiadanym przez Izajaszowe proroctwo Oblubieńcem i Wyzwolicielem: „Bo jak młodzieniec poślubia dziewicę, tak twój Budowniczy ciebie poślubi, i jak oblubieniec weseli się z oblubienicy, tak Bóg twój tobą się rozraduje” (Iz 62,5; por. 54,5-8). Oczekiwanie dobiegło końca, zatem nie czas na post, lecz na świętowanie. Kontekst wielkiego przyjęcia urządzonego przez Lewiego dodatkowo sugeruje, że wraz z pojawieniem się Jezusa nadszedł czas zapowiadanej przez proroków mesjańskiej uczty weselnej: „Pan Zastępów przygotuje dla wszystkich ludów na tej górze ucztę z tłustego mięsa, ucztę z wybornych win, z najpożywniejszego mięsa, z najwyborniejszych win. Zedrze On na tej górze zasłonę, zapuszczoną na twarz wszystkich ludów, i całun, który okrywał wszystkie narody; raz na zawsze zniszczy śmierć. Wtedy Pan Bóg otrze łzy z każdego oblicza, zdejmie hańbę ze swego ludu na całej ziemi, bo Pan przyrzekł” (Iz 25,6-8; 55,1-3; Ap 19,7-9). Jednocześnie, nawiązując do swojej przyszłej śmierci, Jezus zapowiada, że nadejdzie czas, kiedy Oblubieniec zostanie zabrany (por. Iz 53,8; Dz 8,33). Wtedy Jego uczniowie będą pościć. Jak pokazują Dzieje Apostolskie, pierwsi chrześcijanie praktykowali post (Dz 13,2-3; 14,23). Ponadto pozakanoniczna Didache (pismo Ojców Apostolskich, powstała pod koniec I w. po Chr.) zaświadcza, że chrześcijanie pierwszych wieków pościli w środę i piątek.

W dalszej części swojej wypowiedzi Jezu posługuje się przypowieścią, w której za pomocą obrazów zaczerpniętych z codziennego życia – nowego płaszcza i młodego wina – ukazuje ważną prawdę duchową: „Nikt nie przyszywa do starego ubrania jako łaty tego, co oderwie od nowego; w przeciwnym razie i nowe podrze, i łata z nowego nie nada się do starego. Nikt też młodego wina nie wlewa do starych bukłaków; w przeciwnym razie młode wino rozerwie bukłaki, i samo wycieknie, i bukłaki przepadną. Lecz młode wino należy wlewać do nowych bukłaków” (5,36-38). Wraz z przyjściem Pana zaczęło coś nowego – nowy etap historii zbawienia. Podczas Ostatniej Wieczerzy weźmie On kielich z winem i ustanowi Nowe Przymierze w swojej krwi: „Ten kielich to Nowe Przymierze we Krwi mojej, która za was będzie wylana” (22,20). Dlatego potrzebna jest nowa odpowiedź człowieka, potrzebne są „nowe bukłaki”.

Ostatnie zdanie dzisiejszego czytania pojawia się tylko u Łukasza: „Kto się napił starego, nie chce potem młodego — mówi bowiem: „Stare jest lepsze” (5,39). Wbrew pozorom nie zaprzecza ono wcześniejszym Jezusowym słowom, lecz obrazuje postawę faryzeuszy i uczonych w Piśmie, którzy zatrzymują się na Prawie i tradycji starszych, nie chcąc zaakceptować nowości przyniesionej przez Syna Bożego, w którym Prawo i prorocy znajdują swoje wypełnienie.

Jaką rolę w moim życiu odgrywała post? Czy mam świadomość, że w Jezusie wypełniły się pradawne Boże obietnice, których ja także jestem adresatem? Czy otwieram moje serce na nowość Słowa i sakramentów?