II Niedziela Zwykła B

J 1,35-42

³⁵ Nazajutrz Jan znowu stał w tym miejscu wraz z dwoma swoimi uczniami ³⁶ i gdy zobaczył przechodzącego Jezusa, rzekł: «Oto Baranek Boży». ³⁷ Dwaj uczniowie usłyszeli, jak mówił, i poszli za Jezusem. ³⁸ Jezus zaś, odwróciwszy się i ujrzawszy, że oni idą za Nim, rzekł do nich: «Czego szukacie?» Oni powiedzieli do Niego: «Rabbi! — to znaczy: Nauczycielu — gdzie mieszkasz?» ³⁹ Odpowiedział im: «Chodźcie, a zobaczycie». Poszli więc i zobaczyli, gdzie mieszka, i tego dnia pozostali u Niego. Było to około godziny dziesiątej. ⁴⁰ Jednym z dwóch, którzy to usłyszeli od Jana i poszli za Nim, był Andrzej, brat Szymona Piotra. ⁴¹ Ten spotkał najpierw swego brata i rzekł do niego: «Znaleźliśmy Mesjasza» — to znaczy: Chrystusa. ⁴² I przyprowadził go do Jezusa. A Jezus, wejrzawszy na niego, powiedział: «Ty jesteś Szymon, syn Jana; ty będziesz nazywał się Kefas» — to znaczy: Piotr.

Narracja Czwartej Ewangelii rozpoczyna się sekcją (J 1,19-51), w której Jan Apostoł za pomocą opowiadania o czterech następujących po sobie dniach objawienia (1,19-28; 1,29-34; 1,35-42; 1,43-51) ukazuje różne aspekty tożsamości Jezusa. Do tej właśnie sekcji należy fragment, który słyszymy w dzisiejszej Liturgii Słowa. W trzecim dniu objawienia dochodzi do spotkania Jezusa z pierwszymi uczniami, co zainicjowane zostaje poprzez świadectwo Jana Chrzciciela: „Nazajutrz Jan znowu stał w tym miejscu wraz z dwoma swoimi uczniami i gdy zobaczył przechodzącego Jezusa, rzekł: «Oto Baranek Boży»” (1,35-36; por. 1,29). Co właściwie oznacza, że Jezus jest Barankiem Bożym? W tytule tym kryje się kilka biblijnych aluzji. Po pierwsze, baranek był w centrum paschalnej liturgii, w czasie której Żydzi wspominali pamiątkę wyjścia z Egiptu (por. Wj 12,1-13). Teksty nowotestamentalne ukazują Jezusa jako nowego Baranka Paschalnego, którego ofiarnicza śmierć na krzyżu przyniosła ludzkości uwolnienie z grzechu i pojednanie z Bogiem (por. J 19,14.36; 1 Kor 5,7; 1 P 1,18-19; Ap 5,9). Po drugie, tytuł ten nawiązuje do świątynnego systemu składania ofiar, w którym baranki, podobnie jak inne zwierzęta, były składane w ofierze ku czci Boga. Obraz „baranka” przywołuje zatem ofiarę ze zwierząt, przynoszącą rytualne obmycie z win i pojednanie z Bogiem (por. Kpł 1,1-13). Jezus jednak nie jest po prostu kolejną liturgiczną ofiarą. Podczas gdy starotestamentalne ofiary musiały być powtarzane, ofiara Syna Bożego jest jedyna i niepowtarzalna, swoją wielkością obejmuje wszystkie ludzkie pokolenia. Po trzecie, w Księdze Izajasza mowa jest o Cierpiącym Słudze Pańskim, który idzie na śmierć jak „baranek na rzeź prowadzony” (Iz 53,7), by wyprosić przebaczenie dla grzechów popełnionych przez ludzi. Jako że sam Jezus, zapowiadając swoją śmierć, odwoływał się do figury Cierpiącego Sługi (por. J 3,14-15; 8,28; 12,32), możemy upatrywać w odnoszonym do Niego tytule „Baranek” nawiązanie do tegoż Sługi.

Słowa wypowiedziane przez Jana Chrzciciela „uruchamiają” dwóch stojących obok niego mężczyzn: „Dwaj uczniowie usłyszeli, jak mówił, i poszli za Jezusem. Jezus zaś, odwróciwszy się i ujrzawszy, że oni idą za Nim, rzekł do nich: «Czego szukacie?» Oni powiedzieli do Niego: «Rabbi! — to znaczy: Nauczycielu — gdzie mieszkasz?» Odpowiedział im: «Chodźcie, a zobaczycie». Poszli więc i zobaczyli, gdzie mieszka, i tego dnia pozostali u Niego. Było to około godziny dziesiątej” (1,37-39). Spotkanie z Jezusem, Barankiem Bożym, rozpoczyna się od świadectwa wiary tych, którzy już Go rozpoznali. Owo świadectwo nie pozwala pozostać obojętnym, motywuje do wykonania pierwszych kroków na drodze wiary. Kroczeniu za Panem towarzyszy wysiłek szukania odpowiedzi na podstawowe pytania, do których należy przede wszystkim to zadane przez Niego w dzisiejszej Ewangelii: „Czego szukacie?”. Nasze odpowiedzi nie od razu będą trafne czy pełne. Pierwszych dwóch uczniów widzi na razie w Jezusie jedynie nauczyciela, stąd zwracają się do Niego zwrotem grzecznościowym przysługującym nauczycielom Prawa – „Rabbi”. Jest jednak w nich pragnienie poznania Go bardziej, stąd dalsze słowa: „Nauczycielu – gdzie mieszkasz?”. Reakcja Jezusa jest jednoznaczna – zaprasza ich, by szli za Nim. Do pełniejszego poznania Pana, a w konsekwencji do przyjęcia przyniesionej przez niego łaski zbawienia dochodzi wtedy, gdy nie ustajemy w kroczeniu za Nim, więcej, gdy na stałe wiążemy z Nim nasze życie, podobnie, jak dwaj uczniowie, którzy „pozostali u Niego”. Użyty tutaj grecki czasownik meno w innych miejscach Czwartej Ewangelii oznacza „trwać, wytrwać”.

Bycie u Jezusa, trwanie w Nim pobudza do dawania świadectwa: „Jednym z dwóch, którzy to usłyszeli od Jana i poszli za Nim, był Andrzej, brat Szymona Piotra. Ten spotkał najpierw swego brata i rzekł do niego: «Znaleźliśmy Mesjasza» — to znaczy: Chrystusa” (1,40-41). Andrzej, mówiąc swemu bratu o Jezusie, używa kolejnego tytułu ukazującego Jego tożsamość. Hebrajski rzeczownik Meszijah („pomazaniec”, gr. Christos) pierwotnie opisywał królów, kapłanów lub proroków żydowskich, którzy wprowadzani byli w swój urząd poprzez obrzęd namaszczenia. Z czasem termin ten zaczęto odnosić do zapowiadanego przez proroków wysłańca Bożego, który miał ostatecznie odmienić losy Izraela (por. Za 6,12-13; Iz 49,3.6; 52,13; Dn 7,13-14). Słowa Andrzeja były dla Szymona jasne: oto w Jezusie przychodzi Bóg, by dotrzymać swojej obietnicy danej Izraelowi.

Nic zatem dziwnego, że Szymon decyduje się spotkać z Jezusem: „I przyprowadził go do Jezusa. A Jezus, wejrzawszy na niego, powiedział: «Ty jesteś Szymon, syn Jana; ty będziesz nazywał się Kefas» — to znaczy: Piotr” (J 1,42). Aramejskie rzeczownik kepha odpowiada greckiemu rzeczownikowi petra („skała”), od którego pochodzi imię Piotr. Pan ogłasza Szymonowi, jaką rolę będzie miał odegrać w Bożym planie zbawienia. Podobnie jak niegdyś Abram stał się Abrahamem (por. Rdz 17,5), a Jakub Izraelem (por. Rdz 32,29), tak teraz Szymon stanie się Kefasem, czyli skałą. Na fundamencie jego wiary Chrystus zbuduje swój Kościół (por. Mt 16,18). Pod koniec Czwartej Ewangelii Jezus przekaże Piotrowi szczególny udział w swojej roli Dobrego Pasterza (J 21,15-19).

Czy pozwalam, by także w moim życiu Jezus objawiał się jako sługa i cichy baranek? Czy wierzę, że poprzez swoje cierpienie Jezus nadał zbawczą wartość mojemu cierpieniu? Czy wsłuchuje się w pytania, które Pan mi zadaje? Czy moja modlitwa wypływa z głębokiego pragnienia przebywania z Nim? W jaki sposób dzielę się moja wiarą z innymi? Czy mam świadomość, że także dla mnie przeznaczone jest konkretne miejsce we wspólnocie uczniów Jezusa, czyli Kościele?