IV Niedziela Wielkanocna

J 10,1-10

¹ Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Kto nie wchodzi do owczarni przez bramę, ale wdziera się inną drogą, ten jest złodziejem i rozbójnikiem. ² Kto jednak wchodzi przez bramę, jest pasterzem owiec. ³ Temu otwiera odźwierny, a owce słuchają jego głosu; woła on swoje owce po imieniu i wyprowadza je. ⁴ A kiedy wszystkie wyprowadzi, staje na ich czele, owce zaś postępują za nim, ponieważ głos jego znają. ⁵ Natomiast za obcym nie pójdą, lecz będą uciekać od niego, bo nie znają głosu obcych». ⁶ Tę przypowieść opowiedział im Jezus, lecz oni nie pojęli znaczenia tego, co im mówił. ⁷ Powtórnie więc powiedział do nich Jezus: «Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Ja jestem bramą owiec. ⁸ Wszyscy, którzy przyszli przede Mną, są złodziejami i rozbójnikami, a nie posłuchały ich owce. ⁹ Ja jestem bramą. Jeżeli ktoś wejdzie przeze Mnie, będzie zbawiony — wejdzie i wyjdzie, i znajdzie pastwisko. ¹⁰ Złodziej przychodzi tylko po to, aby kraść, zabijać i niszczyć. Ja przyszedłem po to, aby [owce] miały życie, i miały je w obfitości.

Przygotowanie

• Dziesiąty rozdział Ewangelii wg św. Jana rozpoczyna tzw. Mowa o dobrym pasterzu (J 10,1-18). Uczestnicząc w liturgii IV Niedzieli Wielkanocnej, usłyszymy jej fragment początkowy. Jezus najpierw opowie przypowieść o pasterzu i owczarni (ww. 1-6), a następnie wyjaśni jeden z obrazów pojawiających się w przypowieści, mianowicie motyw bramy (ww. 7-10). Wyciszając moje serce otworzę się na działanie Ducha Świętego, by otworzył przede mną skarbiec dzisiejszego Słowa.

Punkty do medytacji

• Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Kto nie wchodzi do owczarni przez bramę, ale wdziera się inną drogą, ten jest złodziejem i rozbójnikiem. Kto jednak wchodzi przez bramę, jest pasterzem owiec (ww. 1-2) Jezus zestawia ze sobą dwa typy postaci: złodzieja i rozbójnika oraz pasterza. To, co w pierwszym rzędzie ich odróżnia, to sposób wejścia do zagrody dla owiec. W czasach Jezusa zagrody znajdowały się albo bezpośrednio na pastwisku, albo przylegały do domostwa. Podczas gdy złodziej i rozbójnik wdziera się do zagrody inna drogą (czasownik anabaino sugeruje przeskakiwanie przez ogrodzenie), pasterz wchodzi do niej przez bramę. Ponadto określenie „złodziej i rozbójnik” sugeruje jakiś rodzaj przemocy. Jako „rozbójnik” (gr. lestes) opisany zostanie Barabasz (por. J 18,40) oraz dwaj przestępcy ukrzyżowani razem z Jezusem (por. Mt 27,38.44.). Obraz złodzieja i rozbójnika podstępnie wdzierającego się do zagrody współgra z starotestamentalnymi proroctwami, w których przywódcy żydowscy byli krytykowani za wykorzystywanie ludu Bożego w celu zadowolenia samych siebie (por. Ez 34,2-8). Kto nosi w sobie intencję przewodzenia owczarni dla jej dobra, ten prawdziwie jest pasterzem i do zagrody wchodzi przez bramę. Jakie uczucia pojawiają się we mnie, gdy spojrzę na ewangeliczny obraz złodzieja i rozbójnika oraz pasterza? Jakie wydarzenia z mojego życia one przywołują? Do którego z nich dzisiaj jest mi bliżej?
• Temu otwiera odźwierny, a owce słuchają jego głosu; woła on swoje owce po imieniu i wyprowadza je. A kiedy wszystkie wyprowadzi, staje na ich czele, owce zaś postępują za nim, ponieważ głos jego znają (ww. 3-4). Kontekst Janowej Ewangelii wskazuje, że postać „odźwiernego” (gr. thyroros) symbolizuje samego Boga Ojca. Jak odźwierny daje pasterzowi dostęp do owiec, tak Ojciec powierza Synowi uczniów. W trakcie modlitwy arcykapłańskiej Jezus powie: „Objawiłem imię Twoje ludziom, których Mi dałeś ze świata. Twoimi byli i Ty Mi ich dałeś, a oni zachowali słowo Twoje” (J 17,6; por. 6,37; 10,29; 17,9). Jak odźwierny otwiera bramę, by pasterz poprowadził owce na pastwisko, gdzie mogą się pożywić i w ten sposób zachować swoje życie, tak Ojciec posyła na świat Syna, by zbawił ludzi od przekleństwa grzechu i śmierci oraz obdarzył ich życiem wiecznym (por. 3,16-17). Ponadto w rozważanych przez nas wersetach pojawia się kilka elementów odnosząych się do przywódców i uczniów. I tak, wyrażenia „staje na ich czele” i „postępują za nim” są obrazem relacji między nauczycielem, który przewodzi, a idącym za nim uczniem (por. 13,36-37; 15,20). Oprócz tego grecki czasownik eksago, oddany w polskim tłumaczeniu jako „wyprowadza”, pojawia się także w 9,34, gdy faryzeusze „wyrzucają precz” uzdrowionego ślepca. Widoczny jest tutaj kontrast między przywództwem Jezusa a przywództwem faryzeuszy. Podczas gdy ci pierwsi z wściekłością pozbywają się uzdrowionego człowieka, Syn Boży prowadzi powierzone Mu przez Ojca owce na obfite pastwiska, czyli ku wiecznej szczęśliwości (por. 10,9.28). Dalej, owce z przypowieści idą za pasterzem, „ponieważ głos Jego znają”. Autentycznym uczniem Jezusa jest ten, kto słucha Jego głosu, nie tylko zna jego brzmienie, ale z uwagą wsłuchuje się w jego treść, by następnie według niej żyć (por. 8,47; 18,37). Wreszcie, pasterz woła „swoje owce po imieniu”. Jan kilkukrotnie podkreśla, że Jezus zwracał się do swoich uczniów po imieniu: Piotr (por. 1,42), Łazarz (por. 11,43), Maria Magdalena (por. 20,16). Każda z tych osób była dla Niego tak samo ważna i bliska. Słowo Jezusa skierowane do konkretnych uczniów wzbudza w nich ufność i wiarę, sprawia, że chcą za Nim postępować. Natomiast wołanie kogoś, kto podobny jest do złodzieja i rozbójnika spotyka się z brakiem odzewu (por. 10,5). Czy dziękuję Bogu Ojcu, że także do mnie posłał swojego syna? Czy na co dzień pozwalam, by Jezus przywoływał mnie do siebie? Czy pamiętam, że On zna mnie lepiej niż ja sam?
• Powtórnie więc powiedział do nich Jezus: «Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Ja jestem bramą owiec (w. 7) Ponieważ faryzeusze, którzy byli adresatami powyższej przypowieści nie byli w stanie jej zrozumieć (por. 10,6), Jezus przechodzi do jej szczegółowego wyjaśnienia. By tym razem Jego słowa były wysłuchane z większą uwagą najpierw posługuje się zwrotem „zaprawdę, zaprawdę powiadam wam”. W pierwszym rzędzie do siebie samego odnosi obraz bramy (po raz trzeci w Ewangelii Jana wygłasza zdanie „Ja jestem …”). To właśnie On jest bramą, poprzez którą człowiek może wejść w rzeczywistość zbawienia i na obfite pastwisko, które w swej istocie jest darem życia wiecznego (por. 10,28). W podobnym tonie Pan wypowie sią także później: „Ja jestem drogą i prawdą, i życiem. Nikt nie przychodzi do Ojca inaczej jak tylko przeze Mnie” (14,6). W osobie Syna Bożego wypełniają się słowa, które Bóg przekazał przez proroka Ezechiela: „Oto Ja sam będę szukał moich owiec i będę sprawował nad nimi pieczę (…) Na dobrym pastwisku będę je pasł, na wyżynach Izraela ma być ich pastwisko. Wtedy będą one leżały na dobrym pastwisku, na tłustym pastwisku paść się będą na górach izraelskich” (Ez 34,11.14). Z kim lub z czym wiążę swoją wiarę? Czy Jezus zajmuje w niej centralne miejsce? Czy unikam pokusy pokładania ufności w człowieku, nawet najbardziej świętym, zamiast ulokować ją całkowicie w Chrystusie?
• Wszyscy, którzy przyszli przede Mną, są złodziejami i rozbójnikami, a nie posłuchały ich owce. Ja jestem bramą. Jeżeli ktoś wejdzie przeze Mnie, będzie zbawiony — wejdzie i wyjdzie, i znajdzie pastwisko (ww. 8-9) W dalszej kolejności Jezus rozwija obraz złodzieja i rozbójnika. Nie chodzi tutaj o wielkie biblijne postaci i wiernych przywódców Izraela. Zwrot „wszyscy, którzy byli przede mną” nie należy interpretować w kluczu historycznej następowalności, lecz jako wskazanie na tych, którzy wysuwali się przed Jezusa, sobie samym przypisując rolę przewodzenia ludowi Bożemu. To właśnie elity żydowskiej tamtego czasu jako ci, którzy „przed Jezusem” cieszyli się najwyższym autorytetem pośród Żydów, tak naprawdę nie służyli Bogu, lecz sobie samym, a teraz, gdy On się pojawił, robią wszystko, by nie utracić swoich przywilejów. Nie wykluczone, że w bliższym kontekście słowa te odnoszą się bezpośrednio do faryzeuszy z rozdziału dziewiątego. Gdy popatrzę na obraz Jezusa jako bramy prowadzącej do wieczności, gdzie dzisiaj się znajduję? Czy już przez tę bramę przeszedłem? A może jeszcze moje serce sparaliżowane jest przez wątpliwości? Czy mówiąc innym o Bogu, nie próbuję „grzać się” w Jego chwale? Czy nie zasłaniam innym Boga?
• Złodziej przychodzi tylko po to, aby kraść, zabijać i niszczyć. Ja przyszedłem po to, aby [owce] miały życie, i miały je w obfitości (w. 10) Działalność złodzieja i rozbójnika jest niszcząca dla owiec. Podkreślają to dosadne czasowniki: kraść (gr. klepto), zabijać (gr. thyo), niszczyć (gr. apollymi). Żadna z tych czynności nie służy życiu. Inaczej jest z Jezusem, który przyszedł na świat, by owce nie tylko miały życie, ale by miały je w obfitości. W trakcie nocnej rozmowy z Nikodemem Jezus powiedział: „Tak bowiem Bóg umiłował świat, że Syna swego Jednorodzonego dał, aby każdy, kto w Niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne” (3,16). Jezus chce mi dać życie w obfitości. Zaprasza mnie, by porzucił to wszystko, co wprowadza mnie w śmierć i dał się Jemu poprowadzić. Jaką dzisiaj dam Mu odpowiedź?

W ciągu dnia

• Będę powtarzał słowa modlitwy: „Panie Jezu, tobie oddaję moje życie, pomóż mi wsłuchiwać się w Twój głos, nie dopuść, bym kiedykolwiek poszedł za złodziejem i rozbójnikiem”.